Rozwód z orzekaniem o winie

• Dorota Kraskowska
• /
• 27 kwietnia 2020

Zanim złożysz do sądu pozew z orzekaniem o winie, rozważ wszystkie argumenty za i przeciw. Jeśli zdajesz sobie sprawę, że proces nie zakończy się po 2-3 rozprawach, masz dobrego adwokata i mocne argumenty na rozkład pożycia nie z twojej winy, jesteś gotów na korowód świadków i opowiadanie o prywatnym i intymnym życiu obcym ludziom, bo jesteś pewien swoich racji — realizuj swój plan. Orzeczenie winy będzie w takiej sytuacji stanowić dla ciebie poświadczenie stanu faktycznego.  

Natomiast jeżeli chcesz toczyć sądową batalię z pobudek, które nie będą wystarczającymi argumentami dla sądu (np. z zazdrości, zemsty, czy z powodów finansowych), możesz polec w tej walce, a wtedy wychodzenie na prostą będzie jeszcze trudniejsze. 

Na początku strony często nie zdają sobie sprawy z konsekwencji, jakie niesie takie roszczenie. Na sali sądowej nierzadko dochodzi do sytuacji, że małżonkowie jednak zmieniają stanowisko i w ostateczności decydują się na rozwód bez orzekania o winie. Jeśli jednak sprawa ma się zakończyć orzeczeniem o winie, potrzebne są przyczyny rozkładu małżeństwa i mocne dowody.

CZYTAJ TEŻ Jak samodzielnie napisać pozew o rozwód bez orzekania o winie?

Przyczyny rozpadu małżeństwa

Art. 57 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mówi wprost o winie: orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia, ale nie dowiemy się z tego zapisu, jakie konkretnie zachowania możemy zaliczyć na poczet winy. Jako przyczyny, czyli winy rozpadu małżeństwa, sądy najczęściej uznają następujące zachowania: 

• niewierność małżeńską, 

• nałogi (głównie alkohol, hazard, narkotyki), prowadzące do wzrostu poziomu agresji i przemocy, pogorszenia sytuacji finansowej, rozwoju chorób psychicznych i w konsekwencji trwałego rozpadu rodziny, 

• przemoc fizyczną i psychiczną, 

• zatajenie choroby psychicznej, 

• porzucenie (ale z wyjątkiem sytuacji, kiedy np. żona opuszcza męża z obawy o zagrożenie zdrowia i życia). 

Jako przyczynę rozpadu małżeństwa sąd może uznać również “mniej twarde” okoliczności takie jak: 

• odmowę współżycia fizycznego (nie dotyczy odmowy współżycia przez żonę, która jest ofiarą fizycznej przemocy ze strony męża),

• brak dbałości o rodzinne sprawy, lenistwo (np. długotrwałe unikanie pracy zarobkowej),

• decyzja o zmianie religii (co jest sprzeczne z poglądami współmałżonka),

•  nieodpowiedni, lekceważący stosunek do rodziny współmałżonka (gdy jedna ze stron utrudnia kontakt i troskę o rodziców albo dzieci z poprzedniego małżeństwa). 

Aby powyższe zachowania mogły zostać uznane jako przyczyny trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego, należy przedstawić w sądzie odpowiednie dowody oraz świadków, którzy potwierdzą, że do takich zachowań w trakcie trwania małżeństwa dochodziło.

CZYTAJ TEŻ Czym różni się separacja od rozwodu?

Dowody na winę współmałżonka

I tu zaczyna się prawdziwa batalia i przysłowiowe “wywlekanie intymnych szczegółów na światło dzienne”. Dozwolone są wszelkie chwyty, nawet te nieeleganckie, o ile prowadzą do wygranej, czyli do udowodnienia winy jednej ze stron. 

Strona, która chce udowodnić winę współmałżonka powinna przygotować następujące dowody:

• przede wszystkich listę wiarygodnych świadków, którzy potwierdzą przyczyny rozpadu małżeństwa (mogą to być członkowie rodziny, znajomi, koledzy z pracy, sąsiedzi),

• wyciągi bankowe, rachunki, paragony, faktury (np. świadczące o niewierności małżeńskiej albo hazardzie),

• zdjęcia, filmy,

• mejle, smsy, informacje pozyskane z mediów społecznościowych,

• bilingi rozmów telefonicznych, nagrane rozmowy,

• listy, notatki,

• informacje pozyskane od detektywa.

I w tym miejscu może pojawić się pytanie — czy osoba, która weszła w posiadanie dowodów w sposób nielegalny może je potem przedstawić w sądzie jako materiał dowodowy? Na przykład — pozyskała te informacje włamując się do służbowego komputera małżonka, otwierając jego korespondencję albo nagrywając jego rozmowy, co stanowi nieuprawnioną ingerencję w dobra osobiste. Czy osobie działającej w ten sposób mogą grozić jakieś sankcje? 

Odpowiedź na te pytania nie jest jednoznaczna, a adwokat broniący strony "niewinnej" pewnie będzie przekonywał swojego klienta, że żadne przepisy cywilne nie regulują problemu dopuszczalności takich dowodów, więc nie warto rezygnować z ich siły. Istnieją bowiem pewne okoliczności wyłączające bezprawność takich działań. Jeśli na przykład czynności są podejmowane w obronie uzasadnionego interesu społecznego lub prywatnego (np. kiedy współmałżonek chce skrzywdzić drugą stronę, dziecko lub innego członka rodziny) — wtedy nie będą uznane za bezprawne. Ostateczna decyzja o uznaniu danego materiału w poczet dowodów należy jednak do sądu. 

Alimenty od winnego małżonka

Bywa i tak, że batalia o udowodnienie winy ma jeden cel — strona wygrana może domagać się od przegranej alimentów, nie tylko na dzieci, ale również na własne utrzymanie. Prawo pobierania takich alimentów były małżonek może mieć nawet i dożywotnio, chyba że ponownie zawrze związek małżeński. Strona wygrana może wystąpić z wnioskiem o alimenty nawet po latach, nie tylko wtedy, kiedy jest w trudnej sytuacji materialnej. Do winnego byłego małżonka z wnioskiem o alimenty może zwrócić się również opieka społeczna albo dom seniora, gdzie przebywa były mąż lub była żona.   

CZYTAJ TEŻ Alimenty po rozwodzie dla małżonka

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.