Na czym polega franczyza? Jakie są jej wady i zalety?

Czym jest franczyza?

Franczyza to forma prowadzenia działalności gospodarczej pod szyldem już istniejącej sieci, czyli franczyzodawcy. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorca, który zostaje franczyzobiorcą, prowadzi swój biznes we własnym imieniu i na własny rachunek. Niemniej jednak działa zgodnie z wytycznymi i koncepcją biznesową ustaloną przez franczyzodawcę. Ten ostatni przekazuje mu swoje know-how oraz sprawdzone rozwiązania, które stanowią podstawę funkcjonowania nowej placówki.

Wzajemne prawa i obowiązki obu stron są precyzyjnie określone w umowie franczyzowej. To dokument, który stanowi fundament tego typu współpracy, regulując wszystkie kluczowe aspekty działalności franczyzobiorcy. 

Jakie są rodzaje franczyz?

Franczyzy można podzielić ze względu na rodzaj działalności, rodzaj know-how oraz organizację systemu. 

W kontekście rodzaju działalności można wyróżnić:

• Franczyzę dystrybucyjną — w przypadku tej formy franczyzy, franczyzodawca udostępnia swoje know-how dotyczące asortymentu towaru oraz technik sprzedaży. Franczyzobiorca prowadzi sprzedaż produktów pod znaną marką, zachowując jednocześnie standardy i wizerunek franczyzodawcy.
• Franczyzę usługową — w tej odmianie franczyzy, franczyzodawca przekazuje swoje know-how dotyczące procedur świadczonych usług. Franczyzobiorca prowadzi punkt usługowy pod rozpoznawalną marką, zgodnie z wytycznymi i standardami ustalonymi przez franczyzodawcę.

Czy prowadząc działalność gospodarczą, mam obowiązek jej rejestracji w CEIDG?Anna Pakaszewska-Cetera

Innym kryterium podziału franczyzy może być rodzaj know-how. W takiej sytuacji można wyróżnić:

• Franczyzę dystrybucji produktu — w tej odmianie franczyzy udostępniane jest know-how dotyczące głównie asortymentu produktów lub usług. Franczyzodawca dzieli się swoją wiedzą dotyczącą specyfiki oferowanych produktów lub usług, pomagając franczyzobiorcy w ich sprzedaży i dystrybucji.
• Franczyzę koncepcji działalności — w tym przypadku przekazywane know-how obejmuje całą koncepcję prowadzenia działalności gospodarczej. Franczyzodawca udostępnia franczyzobiorcy pełen zakres wiedzy i doświadczenia, nie tylko dotyczący produktów czy usług, ale także strategii marketingowej, zarządzania personelem, obsługi klienta i innych kluczowych elementów, które stanowią o sukcesie danego przedsięwzięcia.

Franczyzę można również klasyfikować ze względu na organizację systemu:

• Franczyza bezpośrednia — stanowi ona zdecydowanie najprostszy sposób na otwarcie biznesu franczyzowego. W tej sytuacji franczyzodawca i franczyzobiorca bezpośrednio zawierają ze sobą umowę franczyzową. Kluczowe jest to, że franczyzodawca zobowiązuje się do samodzielnego nadzorowania współpracy, udzielania pomocy, doradztwa, szkolenia pracowników franczyzobiorcy oraz prowadzenia działań promocyjnych i marketingowych.

• Franczyzę wielokrotną, gdzie franczyzobiorca zobowiązuje się do zakładania na określonym obszarze kolejnych punktów sieci, stając się franczyzobiorcą wielokrotnym. Warto zauważyć, że liczba jednostek, które mają powstać, jest ściśle określona w umowie franczyzowej.

• Masterfranczyzę, czyli model, w którym franczyzobiorca ma wyłączność na korzystanie z know-how oraz marki sieci na określonym obszarze. W tym przypadku franczyzobiorca uzyskuje uprawnienia do zakładania nowych punktów franczyzowych oraz zarządzania nimi na danym terenie, co sprawia, że jest kluczowym partnerem franczyzodawcy w danym regionie.

Wady i zalety franczyzy

Bycie franczyzobiorcą niesie ze sobą wiele korzyści, takich jak:

• Korzystanie ze sprawdzonego systemu biznesowego — badania wykazują, że przedsiębiorstwa oparte na modelu franczyzy są bardziej stabilne i rzadziej upadają, co stanowi wartość dla franczyzobiorcy.

• Wsparcie ze strony franczyzodawcy — franczyzobiorca może liczyć na wsparcie ze strony sieci, co znacznie ułatwia prowadzenie własnej działalności. To obejmuje szkolenia, doradztwo oraz pomoc w różnych aspektach biznesu.

• Ograniczenie ryzyka — franczyza to sprawdzone rozwiązanie, które zdobyło uznanie klientów. Ryzyko związane z wprowadzaniem na rynek nowych produktów czy usług jest znacznie mniejsze, co daje franczyzobiorcy większą pewność sukcesu.

• Redukcja kosztów reklamy i marketingu — sieć franczyzowa ponosi koszty związane z reklamą i marketingiem, co pozwala franczyzobiorcy zaoszczędzić na tych wydatkach.

Niemniej jednak, franczyza ma również swoje wady, takie jak:

• Nadzór ze strony franczyzodawcy — franczyzobiorca musi działać zgodnie z koncepcją sieci, poddawany jest stałemu nadzorowi i weryfikacji ze strony franczyzodawcy.

• Opłaty franczyzowe — za korzystanie z franczyzowych korzyści, przedsiębiorca musi płacić opłaty franczyzowe, co stanowi koszt działalności franczyzowej.

• Brak możliwości kształtowania własnej marki — mimo że przedsiębiorca działa we własnym imieniu, buduje markę sieci, ograniczając swoje możliwości kształtowania własnej marki czy wizerunku.

• Ryzyko nieprzedłużenia umowy — umowa franczyzowa jest zawierana na określony czas, co wiąże się z ryzykiem, że franczyzodawca może zdecydować się nie przedłużyć umowy, co może być wyzwaniem dla przedsiębiorcy.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.