Czym jest Karta Polaka?

Karta Polaka jest oficjalnym potwierdzeniem przynależności do Narodu Polskiego. Warunki jej przyznawania określa ustawa, w której znajdziemy także pełen katalog przysługujących posiadaczowi dokumentu uprawnień. O jakich warunkach i uprawnieniach mowa? Wyjaśniamy.

Czym jest Karta Polaka?
  • Jakub Stasak
  • /
  • 28 lipca 2023

Kto może ubiegać się o Kartę Polaka?

W myśl artykuły 2. ustawy z dnia 7 września 2007 roku o Karcie Polaka dokument ten może zostać przyznany osobie, która deklaruje przynależność do Narodu Polskiego, a ponadto:

• wykaże swój związek z polskością przez przynajmniej podstawową znajomość języka polskiego, który uważa za język ojczysty oraz znajomość i kultywowanie polskich tradycji i zwyczajów,

• w obecności konsula Rzeczypospolitej Polskiej lub wojewody albo wyznaczonego przez niego pracownika, złoży pisemną deklarację przynależności do Narodu Polskiego,

• wykaże, że jest narodowości polskiej lub co najmniej jedno z jej rodziców, lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej, albo przedstawi zaświadczenie organizacji polskiej lub polonijnej potwierdzające aktywne zaangażowanie w działalność na rzecz języka i kultury polskiej, lub polskiej mniejszości narodowej przez okres co najmniej ostatnich trzech lat,

• złoży oświadczenie, że ona lub jej wstępni nie repatriowali się, lub nie zostali repatriowani z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, na podstawie umów repatriacyjnych zawartych w latach 1944–1957 przez Rzeczpospolitą Polską albo przez Polską Rzeczpospolitą Ludową z Białoruską Socjalistyczną Republiką Radziecką, Ukraińską Socjalistyczną Republiką Radziecką, Litewską Socjalistyczną Republiką Radziecką i Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich, do jednego z państw będących stroną tych umów.

Jak wygląda procedura nadania polskiego obywatelstwa?Jak wygląda procedura nadania polskiego obywatelstwa?Jakub Stasak

Ten sam artykuł stanowi, że o Kartę Polaka mogą ubiegać się wszystkie osoby spełniające powyższe warunki, nawet jeśli:

• w dniu złożenia wniosku oraz w dniu przyznania Karty Polaka nie są obywatelami polskimi,

• nie mają zezwolenia na pobyt stały na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

• legitymują się statusem bezpaństwowca.

Dokument może być przyznany również osobie, której polskie pochodzenie zostało stwierdzone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9 listopada 2000 roku o repatriacji, pod warunkiem że wykaże ona znajomość języka polskiego na poziomie co najmniej podstawowym.

Jakie uprawnienia daje Karta Polaka?

Posiadacz Karty Polaka zyskuje prawo m.in. do:

• zwolnienia z opłat konsularnych za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wydanie wizy krajowej w celu korzystania z uprawnień wynikających z posiadania Karty Polaka,

• zwolnienia z opłat konsularnych za przyjęcie wniosku i opracowanie dokumentacji w sprawie o nadanie obywatelstwa polskiego,

• zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,

• podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na takich samych zasadach jak obywatele polscy (zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców oraz ustawy z dnia 6 marca 2018 roku o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej),

• kształcenia w szkole doktorskiej, podejmowania i odbywania studiów oraz innych form kształcenia, a także uczestniczenia w działalności naukowej na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 lipca 2018 roku – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz korzystania z form kształcenia na zasadach określonych w ustawie z dnia 14 grudnia 2016 roku – Prawo oświatowe (zachowując jednocześnie prawo do ubiegania się o stypendia i inną pomoc przewidzianą dla cudzoziemców w odrębnych przepisach),

• korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w stanach nagłych, w zakresie określonym w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (chyba że umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, przewiduje korzystniejsze zasady),

• ulgi w wysokości 37% przy przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego w pociągach osobowych, pospiesznych i ekspresowych, na podstawie biletów jednorazowych, na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 czerwca 1992 roku o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego,

• bezpłatnego wstępu do muzeów państwowych,

• pomocy konsula (zgodnie z jego kompetencjami oraz zastosowaniem i poszanowaniem zwyczajów i prawa międzynarodowego) w sytuacji zagrożenia życia lub bezpieczeństwa.

Zarówno posiadacz Karty Polaka, jak i osoba ze stwierdzonym zgodnie z przepisami ustawy o repatriacji polskim pochodzeniem, zyskują możliwość skorzystania z pierwszeństwa przy ubieganiu się o pomoc finansową, udzielaną osobom fizycznym ze środków budżetu państwa lub budżetów samorządów terytorialnych przeznaczonych na wspieranie Polaków za granicą.

Na jaką pomoc możesz liczyć w konsulacie?Na jaką pomoc możesz liczyć w konsulacie?Jakub Stasak

W przypadku gdy posiadacz Karty Polaka złoży wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt stały, będzie mógł wnioskować również o przyznanie mu świadczenia pieniężnego przeznaczonego na częściowe pokrycie kosztów zagospodarowania i bieżącego utrzymania w Rzeczypospolitej Polskiej.

Świadczenie powyższe przyznawane jest decyzją właściwego wojewody na okres nie dłuższy niż 9 miesięcy.

Gdzie złożyć wniosek o przyznanie Karty Polaka?

Obywatele Ukrainy, Republiki Białorusi i Federacji Rosyjskiej oraz osoby posiadające w tych państwach status bezpaństwowca wniosek o przyznanie Karty Polaka złożyć mogą w Polsce (w urzędach wojewódzkich).

Dla obywateli pozostałych państw organem właściwym w sprawie przyznania Karty Polaka jest wyłącznie konsul.

Ważność Karty Polaka wynosi 10 lat od dnia przyznania.

Wniosek o jej przedłużenie na kolejną dekadę może zostać złożony nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu ważności posiadanego dokumentu.

Na Lotnisku Chopina w Warszawie uzyskasz szybki paszport tymczasowyNa Lotnisku Chopina w Warszawie uzyskasz szybki paszport tymczasowyJakub Stasak

Karty Polaka przyznawane osobom małoletnim także są ważne przez 10 lat, nie dłużej jednak niż do dnia, w którym upływa rok od dnia uzyskania przez nie pełnoletności.

Jeśli wnioskodawca ukończył 65 lat – jego Karta Polaka będzie ważna bezterminowo.

Karta Polaka traci ważność z mocy prawa w dniu nabycia przez jej posiadacza obywatelstwa polskiego lub uzyskania zezwolenia na pobyt stały na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!