Jak według prawa zorganizować zbiórkę charytatywną?

Czym jest zbiórka publiczna? 

Zbiórka publiczna to zbieranie ofiar, które spełniają poniższe kryteria:

• zbierana jest gotówka lub jest to zbiórka w naturze (czyli zbiórka rzeczy),
• odbywa się w miejscu publicznym (miejsce ogólnodostępne — ulice, place, cmentarze),
• jest na zgodny z prawem cel (chodzi o cel publiczny z art. 14 ustawy lub religijny).

Zbiórka taka podlega obowiązkowi zgłoszenia — w przeciwnym wypadku, organizator zbiórki może zostać ukarany grzywną, a środki zebrane w trakcie zbiórki mogą przepaść.

Co nie jest zbiórką publiczną?

Zbiórką publiczną, która wymaga zgłoszenia, nie jest:

• zbieranie pieniędzy w ten sposób, że są one wpłacane na konto bankowe,
• zorganizowanie zbiórki pieniędzy poprzez wezwanie do wpłat na konto,
• charytatywne SMS-y

Nie każda zbiórka pieniędzy w postaci gotówki, czy rzeczy materialnych jest zbiórką publiczną. Określone są następujące wyjątki takich zbiórek:

• wśród znajomych,
• wśród młodzieży szkolnej na terenach szkolnych, wymagające pozwolenia władz szkoły,
• w ramach zbiórek koleżeńskich w zakładzie pracy,
• poprzez przeprowadzanie loterii pieniężnych i fantowych (z zastrzeżeniem, że mogą tutaj obowiązywać przepisy ustawy o grach hazardowych oraz wymagane formalności)
• na cele związane z praktyką religijną oraz działalnością kościelną — o ile odbywa się na terenach kościelnych, w kaplicach oraz w miejscach i okolicznościach powszechnie akceptowanych w danej społeczności i zgodnie z tradycyjnie ustalonymi normami.

Zbiórki w Internecie

Chociaż platformy internetowe do zbierania funduszy często posługują się terminem "zbiórka publiczna", nie spełniają one definicji zbiórki publicznej w sensie prawnym. Wynika to z faktu, że w przypadku zbiórek internetowych środki finansowe są wpłacane na konto, co odróżnia je od tradycyjnych zbiórek gotówkowych lub zbiórek rzeczowych.

Portale określają jako zbiórki publiczne te, które są dostępne publicznie, umożliwiając udział każdemu zainteresowanemu. Dodatkowo oferują także zbiórki prywatne, ograniczone jedynie do osób, które otrzymają do nich bezpośredni link.

Warunki przeprowadzania zbiórek na platformach są precyzyjnie określone w ich regulaminach. Zawierają informacje dotyczące prowizji, zasad przekazywania środków organizatorowi zbiórki. Zazwyczaj platforma udostępnia swoją stronę internetową oraz oprogramowanie, przy czym kwestie formalne, w tym związane z podatkami, spoczywają na organizatorze zbiórki.

Jak zorganizować zbiórkę charytatywną?

Zbiórkę publiczną może zorganizować np. stowarzyszenie, fundacja, organizacja kościelna.

Osoba fizyczna zaś nie może samodzielnie założyć zbiórki — aby móc tego dokonać należy powołać komitet społeczny, złożony z trzech pełnoletnich osób, posiadających pełną zdolność do czynności prawnych. Utworzenie komitetu jest proste — wystarczy podpisać akt założycielski komitetu społecznego. 

Akt założycielski komitetu społecznego powinien zawierać:

• określenie celu, w jakim komitet społeczny został powołany (np. przeprowadzenie zbiórki publicznej ze wskazaniem jej celu),
• dane osób powołujących komitet społeczny (imię, nazwisko, adres, numer PESEL lub seria i numer dokumentu tożsamości),
• adres do korespondencji,
• dane osoby, która reprezentuje komitet,
• oświadczenie o niekaralności członków komitetu społecznego na niektóre przestępstwa.

Jak założyć profil zaufany? Jak go używać?Damian Jemioło

Zbiórkę publiczną można przeprowadzić dopiero po tym, jak informacja o zbiórce zostanie opublikowana na Portalu Zbiórek Publicznych. W tym celu należy najpierw dokonać zgłoszenia zbiórki elektronicznie, przez ePUAP lub na piśmie. Wniosek elektroniczny jest rozpatrywany nieco szybciej (do 3 dni roboczych) niż papierowy (do 7 dni roboczych). Żeby go podpisać, trzeba mieć Profil Zaufany lub podpis elektroniczny. Dotyczy to wszystkich osób, które muszą się podpisać pod zgłoszeniem. W przypadku komitetów społecznych podpisy muszą złożyć wszyscy członkowie komitetu.

Osoby, które będą zbierać pieniądze lub rzeczy w ramach zbiórki, muszą posiadać identyfikatory, które muszą zawierać:

• imię i nazwisko zbierającego,
• nazwa zbiórki,
• cel zbiórki,
• organizator,
• numer zbiórki publicznej.

Sprawozdanie z przeprowadzonej zbiórki 

Po zakończeniu zbiórki publicznej konieczne jest przygotowanie dwóch sprawozdań, które należy złożyć elektronicznie lub na piśmie. Jakie raporty trzeba przedstawić?

• sprawozdanie z przeprowadzonej zbiórki publicznej — w tym raporcie należy uwzględnić informacje na temat zebranych ofiar oraz ich wartości; należy go złożyć w ciągu 30 dni od zakończenia zbiórki, 
• sprawozdanie ze sposobu podziału zebranych rzeczy — termin na dostarczenie tego sprawozdania to 3 miesiące od zakończenia roku obrotowego organizacji, przy czym Komitet społeczny ma rok i 30 dni od zakończenia zbiórki na jego przedstawienie; w raporcie należy opisać sposób, w jaki rozdzielono zebrane przedmioty.

Obydwa sprawozdania są publiczne i dostępne w Internecie, na Portalu Zbiórek Publicznych. Każdy ma możliwość sprawdzenia, ile pieniędzy lub rzeczy zostało zebranych i co z nimi zrobiono. Jeśli nie zostanie złożone odpowiednie sprawozdanie, organizacja nie będzie uprawniona do zgłoszenia kolejnej zbiórki. Dopiero złożenie zaległego sprawozdania przywróci możliwość zgłoszenia kolejnego zbiórki.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.