Jak rozpoznawać oszustwa i jakie są prawa konsumenta w przypadku nieuczciwych praktyk?

Edukacja jako pierwsza linia obrony przed oszustwami telefonicznymi ma kluczowe znaczenie w dzisiejszym świecie pełnym wyrafinowanych zagrożeń. Dostarczenie ludziom wiedzy i narzędzi do rozpoznawania i unikania potencjalnych oszustw może znacząco zmniejszyć ryzyko stania się ofiarą przestępstw telefonicznych.

Jak rozpoznawać oszustwa i jakie są prawa konsumenta w przypadku nieuczciwych praktyk?
  • Małgorzata Łaziuk
  • /
  • 19 września 2023

Jak rozpoznawać oszustwa telefoniczne?

Rozpoznawanie oszustw telefonicznych oraz unikanie pułapek to obecnie niezwykle ważne umiejętności, które pozwalają zabezpieczyć się przed potencjalnymi oszustami. Zawsze warto upewnić się, że rozmawiamy z rzeczywistą osobą lub instytucją. Można poprosić o numer telefonu lub nazwisko rozmówcy i skontaktować się z nimi niezależnie, aby zweryfikować ich tożsamość.

Nigdy nie powinno podawać się prywatnych danych, takich jak numer dowodu osobistego, numer konta bankowego, hasła czy danych karty kredytowej podczas rozmów telefonicznych, zwłaszcza jeśli nie jesteśmy pewni, z kim rozmawiamy, a połączenie jest odbierane, a nie wykonywane.

Oszuści często wywierają presję na ofierze, twierdząc, że muszą podjąć szybką decyzję. Warto zachować spokój i nie podejmować pochopnych decyzji. Takie działania mają za zadanie wykorzystać strach lub panikę, informując, o zagrożeniu danej osoby, jego bliskich, lub o problemach prawnych. Warto zachować spokój i nie poddawać się emocjom.

Jeśli rozmówca prosi o dokonanie płatności, na przykład poprzez przekazanie pieniędzy lub zakup kart podarunkowych, zawsze warto dokładnie sprawdzić, czy to rzeczywiście jest konieczne. Możemy skontaktować się z odpowiednimi instytucjami lub osobami, aby zweryfikować takie żądania. Nie należy też używać linków przesłanych z nieznanych źródeł ani dawać zdalnego dostępu do pulpitu komputera.

Tyle się mówi o tych oszustwach, a Polacy przez naiwność nadal tracą majątkiTyle się mówi o tych oszustwach, a Polacy przez naiwność nadal tracą majątki Monika Świetlińska

Mimo edukacji nadal niezwykle popularne są oszustwa mające na celu złe rozporządzanie pieniędzmi przez ich właścicieli. Jest naprawdę ich odmian: "na wnuczka", “na pracownika banku”, “na policjanta”. Ktoś, kto wystawia przedmiot do sprzedaży na popularnych stronach takich jak OLX, czy Marketplace na Facebooku powinien zachować uwagę i nie wierzyć w przysłanie kuriera, który odbierze płatność i przede wszystkim — spakuje przesyłkę. Oszustwami telefonicznymi są również wiadomości SMS informujące o braku opłaty za prąd, dopłaty za paczkę. Takie incydenty warto zgłaszać do CERT.

Zawsze warto sprawdzać tożsamość osoby dzwoniącej. Dobrym pomysłem jest zadawanie pytań, na które odpowiedź zna tylko prawdziwy krewny. Można także poprosić o czas, skontaktować się z bliskim, lub z innym członkiem rodziny, aby potwierdzić informacji.

Świadomość i ostrożność są niezbędne w zapobieganiu oszustwom telefonicznym. Ważne jest również, aby edukować się na temat nowych metod oszustw i ostrzegać innych, zwłaszcza osoby starsze, przed potencjalnymi zagrożeniami. 

Jakie prawa ma konsument?

Osoba, która zawarła umowę przez telefon i została oszukana lub wprowadzona w błąd, posiada pewne prawa i środki ochrony, które mogą pomóc w rozwiązaniu sytuacji.

Jednym z tych praw jest możliwość odstąpienia od umowy. Można wypowiedzieć umowę zawartą na odległość, w tym umowę telefoniczną, w określonym czasie, w Polsce jest 14 dni kalendarzowych od daty zawarcia umowy. Oznacza to, że konsument może zrezygnować z umowy bez konieczności podawania przyczyny.

Aby skorzystać z tego prawa należy skontaktować się z dostawcą lub usługodawcą, aby wyrazić chęć rezygnacji. Warto zachować dowód tej komunikacji, na przykład e-mail potwierdzający odstąpienie od umowy.

Kolejnym, istotnym krokiem jest dokładne rejestrowanie rozmów telefonicznych. Jeśli doszło do oszustwa lub wprowadzenia w błąd, nagranie rozmowy może stanowić ważny dowód w późniejszym postępowaniu. 

W przypadku poważnych nieprawidłowości lub trudności w rozwiązaniu problemu konsument może skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawach konsumenta, lub organizacją pomagającą w takich sprawach np. przeprowadzić rozmowę z Rzecznikiem Praw Konsumenta, czy z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumenta (UOKiK). 

Ostatecznie ważne jest, aby konsument zawsze czytał umowy dokładnie, zadawał pytania i był czujny podczas zawierania umów przez telefon. Nieuczciwe praktyki i oszustwa często są naruszeniem prawa i mogą skutkować odpowiednimi środkami ochrony dla konsumenta. Dlatego istotne jest, aby konsument znał swoje prawa i działał, gdy czuje się oszukany lub wprowadzony w błąd.

W jaki sposób edukować bliskich?

Edukowanie bliskich na temat oszustw telefonicznych i zarządzania finansami jest niezwykle istotne w obliczu coraz bardziej wyrafinowanych zagrożeń. To nie tylko pomaga im chronić się przed oszustwami i stratami, ale także umożliwia zdrowe zarządzanie swoimi finansami. W jaki sposób możemy to zrobić?

Edukację powinno zacząć się od rozmowy z bliskimi, tworząc otwarte i akceptujące środowisko, w którym mogą dzielić się swoimi obawami i doświadczeniami. Dialog pozwala na dostarczanie im ważnych informacji i wsparcia. Daje też możliwość podzielenia się przykładami powszechnych oszustw telefonicznych. Trzeba też poruszyć temat związany z technikami stosowanymi przez oszustów, aby manipulować ofiarami, ostrzec bliskich przed presją czasu, jaką wywierają oszuści, próbując wymusić szybką decyzję. Ważna jest też pomoc w zrozumieniu, że warto zawsze zachować spokój i nie podejmować pochopnych decyzji.

Bankowi kasjerzy skuteczni w walce z oszustwamiBankowi kasjerzy skuteczni w walce z oszustwamiMikołaj Frączak

Edukacja o znaczeniu weryfikacji tożsamości osób dzwoniących jest potrzebna, a także zadawanie pytań i sprawdzanie, czy rozmówca jest naprawdę tym, za kogo się podaje pozwoli na uniknięcie strat, a często i na ochronę zdrowia.

Rozmowa powinna objąć też tematykę zarządzania finansami. Pomoże to zrozumieć, jak nie dać się oszukać, a w sytuacji, gdy to się wydarzy — jak prowadzić budżet, oszczędzać i planować przyszłość finansową. W przypadku kłopotów warto pokazać, że bliscy mogą mieć oparcie, uzyskać pomoc w ustaleniu budżetu, czy informacjach o działaniach związanych z długami. W momencie, gdy jest to niezbędne — można także zaproponować wsparcie finansowe.

Warto być obok -obecność i gotowość do pomocy w przypadku pytań lub niepewności mogą być nieocenione.

Edukowanie na temat oszustw telefonicznych i finansów to proces, który może pomóc w zwiększeniu świadomości naszych bliskich i umożliwić im skuteczną ochronę przed zagrożeniami. Dzielenie się wiedzą i wspieranie ich w budowaniu zdrowych nawyków finansowych jest dziś niezbędne.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!