Unijna dyrekrtywa DSM. Co sądzą o niej wydawcy, dziennikarze i ZAiKS?

Polska wciąż nie wdrożyła DSM

Nawet o 300 mln zł może zostać zasilony budżet polskich wydawców prasowych i dziennikarzy, jeśli Polska zaimplementuje unijną dyrektywę DSM (Digital Single Market) z 2019 roku. Unijne przepisy, które nasz kraj miał wdrożyć do połowy 2021 roku, zobowiązują duże platformy cyfrowe i streamingowe do wypłacenia rekompensat właścicielom i twórcom wykorzystywanych w sieci materiałów takich jak filmy lub artykuły prasowe. Polska, jako jedyny kraj Wspólnoty, nie implementowała DSM, przez co naraża rząd na kary ze strony Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Obecny rząd zapowiedział nadrobienie zaległości i błyskawiczną nowelizację ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, która implementuje dyrektywę DSM.

W jaki sposób można sprzedawać prawa autorskie? Jakub Stasak

Przyśpieszenie prac nad wdrożeniem prawa unijnego wydaje się obecnie niezbędne, chociażby ze względu na fakt, że pojawiło się nowe zagrożenie w postaci sztucznej inteligencji. W związku z tym  Izba Wydawców Pracy oczekuje, że zostanie zakazana eksploracji tekstów i danych przy tworzeniu generatywnych modeli sztucznej inteligencji.

W lutym br. roku taki zapis o AI znalazł się w rządowym projekcie nowelizacji prawa autorskiego i praw pokrewnych. W marcowej wersji już go nie ma. Dlaczego? Bo jak czytamy w uzasadnieniu, wykracza to poza zakres określony przez unijną dyrektywę DSA. Jacek Wojtaś, prawnik Izby Wydawców Prasy w rozmowie z Press uważa, że taki zapis to „śmiertelne niebezpieczeństwo dla przemysłu kultury – Modele SI eksploatują treści, do których nie mają praw autorskich. Na tej bazie powstają aplikacje, które mogą doprowadzić do całkowitego upadku rynku prasy – alarmuje Wojtaś.

Projekt nowelizacji ustawy o prawie autorskim implementującym dyrektywę DSA zakłada także ograniczenie prawa organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i pokrewnymi (OZZ). Przez poprawkę organizacje zbiorowego zarządzania będą mogły zarządzać prawami autorskimi tylko tych podmiotów i osób, które im te prawa powierzyły.

ZAiKS ze zmian też nie jest zadowolony

Izby Wydawców Prasy to nie jedyna instytucja, która nie jest zadowolona ze zmian w nowelizacji. ZAiKS dostrzega, że w zaproponowanych przez resort kultury zmianach nie ma art. 18 dyrektywy DSM, który mówi o standardach dotyczących umów o eksploatację utworu lub innych przedmiotów objętych ochroną praw wyłącznych z twórcą lub artystą wykonawcą,

Anna Klimczak z ZAiKS w rozmowie z Press uważa, że sam zapis w polskiej ustawie o prawie do wynagrodzenia nie jest tożsamy z tym, że to wynagrodzenie będzie odpowiednie i proporcjonalne. Jako dowód na poparcie swoich obaw wskazuje na praktykowanie buy-out, czyli nieetycznego wykupu w pełni praw autorskich przez podmioty korzystające z pracy twórców. Praktykują to m.in. serwisy VoD, stacje telewizyjne i radiowe oraz producenci gier.

Prawa autorskie — czym są, kogo dotyczą i co grozi za ich naruszenieAnna Pakaszewska-Cetera

"Kompozytorom i kompozytorkom, autorkom i autorom piosenek, scenarzystom i scenarzystkom, tłumaczom, tłumaczkom, a także innym twórcom i twórczyniom podsuwa się do podpisu umowę o zaakceptowanie pełnego wykupu praw autorskich za jednorazową opłatą i zrzeczenie się przychodów z eksploatacji. To oznacza brak tantiem dla twórców i twórczyń oraz ich spadkobierców"– wyjaśnia na swojej stronie ZAiKS.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.