Polacy leczą stres papierosami i alkoholem, a branża używek liczy pieniądze

Jeszcze na początku tego roku, w obliczu rosnącej inflacji i wojny w Ukrainie, Polacy deklarowali chęć zmniejszenia wydatków na używki, w tym alkohol i wyroby tytoniowe. Okazuje się jednak, że jest wręcz odwrotnie. Branże tytoniowa i alkoholowa od ponad roku utrzymują zdecydowany spadek zadłużenia — z około 105,4 mln w 2021 roku do prawie 64,4 mln aktualnie.

Polacy leczą stres papierosami i alkoholem, a branża używek liczy pieniądze
  • Monika Świetlińska
  • /
  • 21 września 2022

Warto też dodać, że temu zjawisku towarzyszy ponadprzeciętny, bo 70-procentowy, wzrost liczby aktywnych firm zajmujących się produkcją i przetwórstwem surowca tytoniowego, a w przypadku branży alkoholowej 30-procentowy. To pokazuje, że Polacy nadal wydają pieniądze na używki, a wysoki poziom stresu związany z podwyżkami cen w sklepach czy rosnącymi ratami kredytów nie sprzyja zmianom nawyków.

Branża alkoholowa odbija się po pandemicznym niżu

Poluzowanie, a w końcu zniesienie obostrzeń, wpłynęło pozytywnie na branżę alkoholową, w tym też punkty sprzedaży detalicznej. Polacy wrócili do restauracji i pubów, a wielu z nich również zdecydowało się na wakacyjny wyjazd, który sprzyja spożywaniu lżejszych trunków jak piwo czy cydr. Z drugiej strony rosnące koszty życia ponownie zmusiły Polaków do rozważnego gospodarowania swoimi finansami.

- Zarówno producenci mocnych trunków, wina, jak i piwa muszą się trzymać na baczności, ponieważ na horyzoncie mnożą się kolejne wyzwania. Najdotkliwszym dla branży jest problem z surowcami i ich stale rosnącymi cenami, nie mniej ważnym jest trudność z dostępem i wzrost kosztów produkcji opakowań szklanych, nie wspominając o akcyzie, która tylko w tym roku została podwyższona o 10 proc. Rok 2023 wcale nie zapowiada się lepiej, podwyżki w tym sektorze produkcji to dopiero początek – komentuje Sławomir Grzelczak, Prpezes BIG InfoMonitor.

Polacy nadal palą papierosy

Polska wciąż znajduje się w czołówce krajów Unii Europejskiej z wysokim odsetkiem palaczy. Wpływ na taką sytuację z pewnością ma średnia cena paczki papierosów. Polacy wydają na nią praktycznie najmniej ze wszystkich krajów Unii, taniej jest już tylko w Bułgarii. W Wielkiej Brytanii ceny kształtują się w okolicach 40 zł, przy zaledwie 14 zł w Polsce. Choć palenie od lat jest passe, to palaczy nie ubywa, a zmienia się jedynie forma konsumowania tytoniu.

Najbardziej niepokoi fakt, że duży odsetek palaczy w Polsce stanowią młodzi ludzie między 18 a 24 rokiem życia. W tej grupie społecznej pali już praktycznie co 3 osoba, najczęściej sięgając po podgrzewacze tytoniu w alternatywie do tradycyjnego dymka.

KAS zniechęca do hazardu. Akcja na szeroką skalę w szkołachKAS zniechęca do hazardu. Akcja na szeroką skalę w szkołachMartyna Kowalska

Wydatki na palenie stanowią istotną część ich kieszonkowego lub przychodów, bo albo jeszcze nie zarabiają, albo dopiero zbierają pierwsze doświadczenia zawodowe. Spożycie papierosów nadal największe jest wśród osób z przedziału wiekowego 45-54 lata. Jest to najbardziej zadłużona grupa wiekowa wśród wszystkich Polaków, którzy zmiany gospodarcze ostatnich miesięcy odczuwają najdotkliwiej.

Według Raportu InfoDług już 11,2 proc. z nich ma niespłacone zobowiązania. A suma ich zaległych długów wciąż rośnie. Sytuacja geopolityczna i niepewność jutra, zamiast motywować do rzucenia kosztownych i niekorzystnych dla zdrowia nawyków, zdaje się jeszcze potęgować problem, na czym korzystają producenci tytoniu.

Branża na tym korzysta

W związku z wysoką inflacją niemal jedna trzecia Polaków doświadcza problemów z bieżącymi zobowiązaniami finansowymi i podstawowymi wydatkami. Problemów tego typu, obawia się aż 56 proc. Polaków. Zmienia się podejście do wydawania pieniędzy, szczególnie na rzeczy, które nie są koniecznością, takie jak rozrywka czy remont mieszkania.

Jak wynika z badania na temat wpływu inflacji i wojny na budżety domowe Polaków, przeprowadzonego na zlecenie BIG InfoMonitor w marcu br., 46 proc. badanych deklarowało chęć zmniejszenia wydatków na używki w tym wyroby tytoniowe. Co ciekawe, 45 proc. osób mimo wzrostu cen nie planowało rezygnować z nałogu, a aż 9 proc. przewidywało nawet zwiększenie wydatków na ten cel. Pokazuje to, że kontynuowanie nałogu wcale nie musi być uzależnione od sytuacji finansowej.

Manipulacja czy sposób na odreagowanie stresu?

Przemysł tytoniowy przyciąga coraz to nowych i młodszych klientów, korzystając z znanych na rynku taktyk marketingowych, jak choćby gratisowe wkłady tytoniowe do zakupionego podgrzewacza, czy specjalne zniżki dla użytkowników zalogowanych do aplikacji partnerskiej. Dochodzi do tego cała gama produktów uzupełniających, które wabią atrakcyjnym designem i nowymi rozwiązaniami ułatwiającymi użytkowanie urządzenia. Okazuje się, że nie tylko względy estetyczne mogą wpływać na popyt nowoczesnych form spożywania nikotyny, ale także powody ekonomiczne.

Czym jest tarcza solidarnościowa?Czym jest tarcza solidarnościowa?Mikołaj Frączak

W czasach kryzysu i spowolnienia gospodarczego często obserwowany jest trend polegający na zmianie preferencji zakupowych. Zmniejsza się konsumpcja dóbr luksusowych o dużej wartości, tj. biżuterii czy samochodów, a zwiększa towarów, które w tańszy sposób mają za zadanie poprawić nastrój, dając namiastkę bogactwa, mówimy wtedy o “efekcie szminki”.

Efekt szminki

Obok alkoholu lepszej jakości czy kosmetyków z wyższej półki dziś znajdują się w tej grupie również produkty tytoniowe, a szczególnie elektroniczne systemy podgrzewania tytoniu, nowoczesne opakowane i dostępne w różnych wersjach smakowych. Czy i tym razem możemy mówić o „efekcie szminki”?

— Wszystko zależy od tego, czy w gospodarce będziemy mieli do czynienia tylko ze spowolnieniem, recesją czy niestety kryzysem. Im pogorszenie sytuacji gospodarczej będzie mocniejsze i głębsze, tym zmiana preferencji zakupowych będzie większa i dotknie większą liczbę Polaków – zaznacza prof. Waldemar Rogowski – Główny Analityk BIG InfoMonitor (Grupy BIK).

Wzrost stawki akcyzy oraz zaostrzenie regulacji dotyczących spożywania wyrobów tytoniowych w miejscach publicznych na krótko osłabił tę gałąź przemysłu. Sposobem na znalezienie nowych konsumentów i zatrzymanie starych okazało się wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań, zmniejszających szkodliwość dla zdrowia, ale jednak utrzymujących wysoki poziom uzależnienia.

— Od lat obserwujemy dużą zmianę w zakresie podejścia do wyrobów tytoniowych, liczne kampanie na rzecz budowania postaw antynikotynowych niewątpliwie wpływają na zwiększanie świadomości w tym zakresie. Jednak średnia osób palących spada bardzo powoli i nawet jeśli kolejne osoby rzucają palenie, na ich miejsce szybko znajdują się nowi, a producenci wyrobów tytoniowych utrzymują stałe dochody. Ponadto zauważyliśmy, że w ciągu roku od pojawienia się wirusa COVID w Polsce, suma zadłużenia przemysłu tytoniowego wzrosła tylko o blisko 400 tys. zł. do kwoty 13,2 mln zł co wobec ostrzeżeń dot. cięższego przebiegu choroby przez palaczy wydaje się nieznaczną zmianą. 2021 rok zaczął przynosić stopniowe zmniejszenie zaległych zobowiązań, aż do gwałtownej zmiany odnotowanej w okresie letnim. Suma zadłużenia spadła do prawie 9,9 mln zł i od tego czasu utrzymuje się na podobnym poziomie, aktualnie jest to 9,4 mln zł - wskazuje Sławomir Grzelczak, Prezes BIG InfoMonitor.

Uważaj na "lekowe podziemie". Kwitnie przemyt farmaceutykówUważaj na "lekowe podziemie". Kwitnie przemyt farmaceutykówAnna Malinowska

Jak podaje Główny Urząd Statystyczny, spośród badanych grup produktów w lipcu tego roku utrzymała się tendencja wzrostowa sprzedaży detalicznej m.in. w grupie żywność, napoje, ale też wyroby tytoniowe. Z lekkimi wahaniami trend ten pozostaje bez zmian od wielu miesięcy.

Tylko w 2020 r. sprzedaż wyrobów tytoniowych była mniejsza w stosunku do roku poprzedniego, natomiast od 2021 widoczny jest stały wzrost, co przekłada się na poprawę kondycji finansowej firm produkujących papierosy i podgrzewacze tytoniu, a tym samym wpływów do państwowej kasy. Z każdym rokiem polski sektor tytoniowy rośnie w siłę, stając się największym eksporterem wyrobów nikotynowych na świecie.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!