Jak wygląda kontrola wydatków państwa?

Harmonogram realizacji budżetu państwa

Kontrola budżetu państwa prowadzona jest przez wiele organów, w tym zarówno podmioty bezpośrednio zaangażowane w jego wykonanie (Minister Finansów, Narodowy Bank Polski), jak i chociażby Sejm, Senat czy Najwyższa Izba Kontroli.

Wykonaniem budżetu państwa kieruje Rada Ministrów.

Zgodnie z artykułem 147. ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku (z późniejszymi zmianami) o finansach publicznych:

„Minister Finansów, w porozumieniu z dysponentami części budżetowych, opracowuje harmonogram realizacji budżetu państwa”.

Budżet państwa. Skąd pochodzą i jak są wydawane publiczne pieniądze?Jakub Stasak

Harmonogram niniejszy, na wniosek dysponenta części budżetowej lub Ministra Finansów, podlega aktualizacji, a obejmuje:

• prognozę dochodów budżetu państwa w poszczególnych miesiącach roku budżetowego,

• wielkość wydatków planowanych do sfinansowania w poszczególnych miesiącach roku budżetowego.

Kontrola realizacji budżetu państwa

Wykonanie budżetu państwa podlega kontroli:

• bieżącej,

• następczej (po zakończeniu roku budżetowego).

Kontrola bieżąca odbywa się na podstawie wniosków płynących z analizy cyklicznych sprawozdań budżetowych.

Dysponenci główni, Minister Finansów oraz Rada Ministrów posiadają uprawnienia do podejmowania szeregu decyzji wykonawczych (m.in. uruchomienie rezerw budżetowych, dokonywanie zmian w budżecie czy blokowanie kredytów budżetowych).

Kontrola następcza służy przede wszystkim ocenie wykonania budżetu po zakończeniu danego roku budżetowego, weryfikacji podlega tu więc sposób wywiązywania się ze swoich obowiązków przez organy odpowiedzialne za wykonanie budżetu.

Wyniki kontroli następczej są podstawą do sporządzenia i ocenienia wniosku w sprawie absolutorium budżetowego dla rządu.

Kontrola bieżąca ma zatem głównie znaczenie ekonomiczne, podczas gdy następcza – ustrojowe.

Dług publiczny Polski. Przyczyny i skutki. AnalizaKatarzyna Leszczak

Prowadzona przez Narodowy Bank Polski obsługa budżetu państwa, polega m.in. na codziennym sporządzaniu sprawozdań z jego wykonania oraz informowaniu o stanie środków zgromadzonych na rachunkach bieżących, uruchomionych w ramach kasowej obsługi budżetu.

Sprawozdania te przekazywane są następnie do Ministerstwa Finansów i Najwyższej Izby Kontroli.

Zgodnie z artykułem 204. Konstytucji, NIK ma obowiązek przedłożenia Sejmowi analizy wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej oraz opinii w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów.

Dokumenty te, obok sprawozdania Rady Ministrów z wykonania budżetu państwa w zakończonym roku budżetowym, stanowią dla niższej izby parlamentu podstawę do dokonania oceny wydatków publicznych, a także podjęcia decyzji o udzieleniu Radzie Ministrów absolutorium budżetowego.

Czym jest absolutorium budżetowe?

W myśl pierwszego paragrafu 226. artykułu Konstytucji:

„Rada Ministrów w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego przedkłada Sejmowi sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej wraz z informacją o stanie zadłużenia państwa”.

Treść sprawozdania stanowią informacje odzwierciedlające całokształt wykonania budżetu, Sejm ocenia je pod kątem zachowania tzw. dyscypliny budżetowej (właściwego wykonania ustaleń ustawy budżetowej).

Młode pokolenie zadłużone na 1 mld złMonika Świetlińska

Według paragrafu drugiego, cytowanego już 226. artykułu ustawy zasadniczej:

„Sejm rozpatruje przedłożone sprawozdanie i po zapoznaniu się z opinią Najwyższej Izby Kontroli podejmuje, w ciągu 90 dni od dnia przedłożenia Sejmowi sprawozdania, uchwałę o udzieleniu lub o odmowie udzielenia Radzie Ministrów absolutorium”.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.