Zaległy urlop wypoczynkowy. Do kiedy można go wykorzystać?

• Martyna Kowalska
• /
• 1 listopada 2019

Co to jest zaległy urlop?

Ustawodawca postarał się o prawo do odpoczynku od obowiązków zawodowych w kodeksie pracy. Zgodnie z artykułem 152, par 1. każdy pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego, z którego w żadnym wypadku nie może zrezygnować. Jeżeli zaczynamy w jakimś miejscu pracę, z każdym miesiącem narasta nam uprawnienie do dni wolnych w wymiarze 1/12 całości urlopu, jaki przysługuje nam w danym roku. W kolejnym roku, od 1 stycznia dysponujemy już prawem do urlopu kolejnego w wymiarze 20 lub 26 dni. Zależy to od długości naszego stażu pracy wraz z okresami, które są do niego zaliczane – np. okres studiów czy staże zawodowe.

Wybierając się na urlop, przynajmniej raz w roku powinniśmy otrzymać możliwość dwutygodniowego, nieprzerwanego odpoczynku od pracy. Zdarza się jednak i tak, że mimo szczerych chęci nie jesteśmy w stanie (z różnych przyczyn) skorzystać z całej puli przysługującego nam urlopu. Niczego nie tracimy. Niewykorzystana część w danym roku kalendarzowym przechodzi na kolejny rok. Tę część nazywamy urlopem zaległym.

CZYTAJ TEŻ Czy szef może odmówić pracownikowi urlopu?

CZYTAJ TEŻ Jak napisać wniosek o urlop wychowawczy?

Bądź na bieżąco – pilnuj urlopu

Dobrą praktyką jest zapisywanie wykorzystanych dni wolnych w prywatnym kalendarzu – tradycyjnym lub w telefonie komórkowym. Czasem takie zestawienie pozwoli nam na zaplanowanie dodatkowego urlopu lub będzie cennym wsparciem w przypadku jakichkolwiek nieporozumień z działem kadr. W dużych firmach, stosujących różnego rodzaju systemy HR, każdy pracownik może na bieżąco sprawdzić stopień wykorzystania przysługującego urlopu w specjalnym kalendarzu, w którym wyświetlana jest liczba dotychczasowych dni wolnych.

Do kiedy muszę wykorzystać urlop zaległy za 2019 roku?

Przeglądając różnego rodzaju fora dyskusyjne lub uczestnicząc w rozmowach na ten temat w naszym miejscu pracy, wielokrotnie dochodzi do sporów i nieporozumień. Aby ich uniknąć, warto dokładnie wczytać się w przepis artykułu 168 Kodeksu pracy, który stanowi, że zaległy urlop ma zostać udzielony najpóźniej do 30 września. Tutaj kluczowym zwrotem jest „zostać udzielony”, co nie jest równoznaczne z obowiązkiem jego wykorzystania. To oznacza, że urlop zaległy trwający np. 10 dni może rozpocząć się np. 29 czy 30 września 2020 roku.

CZYTAJ TEŻ Czy lekarz może nie wystawić zwolnienia lekarskiego?

CZYTAJ TEŻ Wyjazd do sanatorium – dostanę zwolnienie lekarskie czy muszę brać urlop?

Czy pracodawca może mnie zmusić do urlopu?

Są sytuacje, w których czy chcemy, czy nie – musimy wykorzystać zaległy urlop wypoczynkowy, do którego pracodawca „zmusi” nas poleceniem służbowym. Pierwszym przypadkiem jest sytuacja, w której posiadamy zaległy urlop, ale nie zamierzamy z niego skorzystać w najbliższym czasie. Drugim, jest okres wypowiedzenia, w którym decyzją pracodawcy możemy „zejść z niewykorzystanym urlopem do zera”. To częsta praktyka w sytuacji, w której pracownik ma sporo zaległego urlopu, a jego obowiązki może przejąć inna osoba w przedsiębiorstwie.

Oba przypadki wynikają z troski o finanse pracodawcy, który w ten sposób może ograniczyć ryzyko konieczności wypłacenia ekwiwalentu za zaległy urlop.

Inną sprawą jest fakt, że uprawnienie do urlopu wypoczynkowego ulega przedawnieniu po trzech latach. W naszym przykładzie — licząc od końca 2020 roku. Wówczas pracodawca nie ma już obowiązku udzielenia takiego urlopu swojemu pracownikowi.

Czy prawo do urlopu na żądanie przechodzi na rok następny?

CZYTAJ TEŻ Jak zaplanować dłuższy urlop? Kalendarz na rok szkolny 2019/2020

CZYTAJ TEŻ Zwrot towaru. Jak liczyć terminy, by ich nie przeoczyć?

Zgodnie z prawem każdy pracownik ma określoną pulę tzw. urlopu na żądanie, który możemy wykorzystać w pilnych sytuacjach. Jeżeli skorzystamy z takiego uprawnienia, uzyskany w ten sposób dzień wolny uszczupli nam dostępną liczbę dni urlopu wypoczynkowego. Są pracownicy, którzy nigdy nie korzystają z tego uprawnienia lub robią to niezwykle rzadko. W takiej sytuacji należy pamiętać, że niewykorzystane prawo do urlopu na żądanie nie przechodzi na kolejny rok kalendarzowy. Jeśli w poprzednim roku mieliśmy prawo do czterech takich dni, w kolejnym nadal będziemy mieli cztery, a nie osiem. Tutaj kumulacji nie ma.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.