Rękojmia dla przedsiębiorcy jak dla osoby fizycznej? Zmiany w prawie konsumenckim w 2021 roku

• Anna Stępniewska
• /
• 26 września 2019

Zmiany w Ustawie o prawach konsumenckich i Kodeksie cywilnym wejdą w życie 1 stycznia 2021 roku i od tego dnia wybrana grupa przedsiębiorców zyska większe uprawnienia do rękojmi, które do tego czasu są zagwarantowane jedynie dla zwykłego Kowalskiego.

Ale nie każdy przedsiębiorca otrzyma taki przywilej, jedynie osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą po spełnieniu odpowiednich wymogów (o czym szerzej poniżej). Nowymi przepisami nie zostaną objęte spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, spółki osobowe czy stowarzyszenia.

Prawo konsumenckie 2021. Rękojmia dla przedsiębiorcy

Przypomnijmy, że przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą nadal będzie miał prawo złożyć reklamację towaru na podstawie rękojmi, jeśli zakupiony przez niego produkt będzie miał wadę fizyczną lub prawną. 

Zgodnie z art. 5561 Kodeksu cywilnego, o wadzie fizycznej, czyli niezgodności produktu z umową, mamy do czynienia w następujących sytuacjach: 

• produkt nie ma właściwości, które powinien mieć, np. wodoodporny pokrowiec na plecach nie zapewnia ochrony przed zamoczeniem,

• produkt nie ma właściwości, o których istnieniu zapewniał sprzedawca, np. woda źródlana nie ma właściwości 

• produkt nie nadaje się do celu, o którym zapewniał sprzedawca, np. naczynie nie jest przeznaczonego do podgrzewania jedzenia w kuchenkach mikrofalowych,

• produkt został wydany klientowi w stanie niezupełnym, zdekompletowany, np. telefon bez ładowarki. 

Zgodnie z art. 5563 Kodeksu cywilnego, o wadzie prawnej zakupionego towaru możemy mówić w następujących sytuacji:

• rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej,

• rzecz sprzedana jest obciążona prawem osoby trzeciej,

• rzecz dotknięta jest ograniczeniem w korzystaniu lub rozporządzaniu, wynikającym z decyzji lub z orzeczenia właściwego organu.

Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą muszą spełnić istotny wymóg, aby uzyskać prawo do rękojmi za wady towaru — umowy, które będą zawierali ze sprzedawcami nie mogą mieć charakteru zawodowego. Co to oznacza? Przeczytaj TUTAJ

Reklamacja w ramach rękojmi 2021. Czego przedsiębiorca może żądać od sprzedawcy?

Jeśli przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą zauważy wady fizyczne zakupionego towaru, po zmianie przepisów nadal będzie miał prawo domagać się od sprzedawcy następujących działań:

• naprawy towaru,

• wymiany towaru na nowy,

• obniżenia ceny towaru,

• odstąpienia od umowy.

Jeśli przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą składając reklamację z tytułu rękojmi żąda naprawy, wymiany lub obniżenia ceny towaru, to sprzedawca — po zmianie prawa — będzie już zobowiązany do rozpatrzenia reklamacji w ciągu 14 dni kalendarzowych od dnia jej złożenia. Do tej pory termin ten dla przedsiębiorców nie był wprost uregulowany. 

Okres rękojmi dla przedsiębiorcy

Po wejściu w życie przepisów znowelizowanego prawa cywilnego, czyli od 1 stycznia 2021 roku, przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą nadal będą mogli, tak samo jak konsumenci, zareklamować zakupiony towar w ramach rękojmi w okresie 2 lat od momentu jego wydania. Przypomnijmy, że wydłużony termin dotyczy nieruchomości — w tym przypadku odpowiedzialność sprzedawcy za wady wobec przedsiębiorcy będzie wynosić 5 lat.  

Po zmianie prawa omawiana kategoria przedsiębiorców, na równi z konsumentami, będzie mogła korzystać z domniemania istnienia wady fizycznej w momencie wydania rzeczy, jeśli została ona stwierdzona w ciągu roku. Dotychczas domniemanie to (które ma olbrzymi walor praktyczny), było zarezerwowane wyłącznie dla konsumentów.

Z kolei krótszy — roczny — termin dochodzenia praw z tytułu rękojmi obowiązuje w przypadku towarów używanych, ale o skróconym terminie przedsiębiorca musi być poinformowany przez sprzedawcę jeszcze przed zawarciem umowy. 

W jednym przypadku konsument i przedsiębiorca mają dłuższy niż 2-letni termin na złożenie reklamacji z tytułu rękojmi za wady towaru — kiedy sprzedawca umyślnie zataił wadę towaru. W tym przypadku przedsiębiorca może dochodzić swoich praw bez względu na okres, jaki upłynął od zauważenia wady. Ten przepis po zmianach również zachowuje aktualność.  

Czym jest podstępne zatajenie wady produktu? To umyślne działanie sprzedawcy, które ma na celu utrudnienie wykrycia wady przez kupującego. Będzie to np. ukrycie lub zamaskowanie wady, a co najmniej sytuacja, w której sprzedawca wiedząc o jej istnieniu, nie poinformował o niej kupującego.

CZYTAJ TEŻ Prawo konsumenckie 2021. Nowe obowiązki sprzedawców

Jakich zapisów w umowie sprzedaży nie znajdzie już przedsiębiorca?

Od 1 stycznia 2021 roku, czyli po wejściu  w życie zmian w Ustawie o prawach konsumenta i Kodeksie cywilnym, wobec przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą zakazane będzie stosowanie niektórych zapisów w umowach sprzedaży, dedykowanych do pozostałych przedsiębiorców. 

Przykładowe wyłączone (zakazane) zapisy w umowach:

→        Przy sprzedaży między przedsiębiorcami kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi, jeżeli nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o wadzie, a w przypadku gdy wada wyszła na jaw dopiero później — jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej stwierdzeniu. 

Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą nie straci takich uprawnień, nawet jeśli nie spełni wymogów, o których mowa w przepisie.

→        W przypadku sprzedaży między przedsiębiorcami kupujący jest uprawniony, a gdy interes sprzedawcy tego wymaga — obowiązany sprzedać rzecz z zachowaniem należytej staranności, jeżeli istnieje niebezpieczeństwo pogorszenia rzeczy. O zamiarze sprzedaży kupujący powinien w miarę możliwości zawiadomić sprzedawcę, w każdym zaś razie powinien wysłać mu zawiadomienie niezwłocznie po dokonaniu sprzedaży. Kupujący może również odesłać rzecz sprzedawcy na jego koszt i niebezpieczeństwo.

W omawianym przepisie chodzi o sytuację, gdy sprzedawca po zgłoszeniu reklamacji z tytułu rękojmi jest zobowiązany do odebrania od klienta rzeczy i nie robi tego (pozostaje w zwłoce). W takiej sytuacji obowiązki, o których mowa powyżej, nie spoczywają na przedsiębiorcy prowadzącym działalność gospodarczą.

Dla omawianej grupy przedsiębiorców zmiany w przepisach prawa konsumenckiego i Kodeksu cywilnego będą mieć z pewnością duży walor praktyczny, bo dają więcej praw i zapewniają większą ochronę konsumencką. Prawo po zmianach daje nowe przywileje tej grupie, ale pod jednym istotnym warunkiem, że sprzedawca nie zastosuje w regulaminie lub w umowie zapisu wyłączającego rękojmię dla tej kategorii podmiotów. Ustawodawca nadal pozostawił tę możliwość sprzedawcom. Takiego wyłączenia sprzedawcy nie mogą zastosować wobec konsumentów — osób fizycznych. 

W następnym odcinku naszego cyklu o zmianach w prawie konsumenckim 2021 opiszemy szerzej kolejny przywilej dotyczący przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą — przyznanie im uprawnienia do odstąpienia od umowy. 

Prawo konsumenckie 2021. W jakich sytuacjach przedsiębiorca zyska ochronę jak zwykły konsument? Dorota Kraskowska

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.