Prawa konsumentów przy dochodzeniu roszczeń w UE

Komisja Europejska zapowiada rewolucję w zakresie praw konsumenckich. Nowy ład ma na celu zapewnienie wszystkim konsumentom w Europie możliwości korzystania z należnych im praw.

Prawo Unii Europejskiej
  • Rafał Stępniewski
  • /
  • 28 listopada 2018

Przygotowany został już pakiet zmian o nazwie "Nowy ład dla konsumentów". Obejmą one m.in. zakupy przez Internet, usługi cyfrowe, kwestie podwójnych standardów produktów w różnych krajach. Jego celem jest ochrona praw konsumentów w tym zakresie.

– Rynek podlega szybkim zmianom. "Nowy ład dla konsumentów" to odpowiedź na nowe wyzwania. Gromadzimy dane w chmurze, korzystamy z serwisów społecznościowych, coraz chętniej kupujemy przez Internet. Zmiany mają wzmocnić prawa konsumentów i zapewnić im dodatkowe narzędzia przy dochodzeniu roszczeń – mówi Dorota Karczewska, wiceprezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Do nowości należy m.in. wprowadzenie tzw. powództw przedstawicielskich ułatwiających zbiorowe dochodzenie roszczeń, zmiany w zakresie sprzedaży na pokazach oraz walka z podwójnymi standardami towarów.

Powództwa przedstawicielskie

Pierwszy element pakietu „Nowy ład dla konsumentów”, dotyczy tzw. powództw przedstawicielskich, ma ułatwić konsumentom zbiorowe dochodzenie roszczeń, w tym uzyskanie rekompensat. Obejmie on wszystkie ważne branże, m.in. usługi finansowe, transport, energetykę, telekomunikację. W niektórych państwach europejskich możliwość grupowego dochodzenia roszczeń już istnieje – nowe rozwiązanie umożliwi korzystanie z tego narzędzia wszystkim Europejczykom.

Konsument jest stroną słabszą w stosunku do przedsiębiorcy czy instytucji. Powództwo przedstawicielskie w jego imieniu będą mogły wytoczyć niezależne wykwalifikowane podmioty, np. organizacje konsumenckie. Wprowadzenie powództw przedstawicielskich ułatwi zbiorowe dochodzenie roszczeń. Konsument będzie mógł przekazać takiej organizacji stosowne informacje o swojej sytuacji, następnie organizacja konsumencka będzie reprezentowała nie tylko konsumenta, ale również pozostałe osoby, które poniosły szkodę wskutek działalności danego przedsiębiorcy, w toczącym się postępowaniu. W efekcie sąd lub organ administracji wyda nakaz zaprzestania szkodliwych praktyk i zarządzi rekompensaty dla konsumentów.

Uprawnione podmioty będą mogły też negocjować z firmą porozumienie, zatwierdzi je potem sąd lub organ administracji. Przedsiębiorca będzie musiał poinformować konsumentów dotkniętych naruszeniem o ostatecznej decyzji lub zawartej ugodzie oraz o rekompensatach.

Projekt dyrektywy „Omnibus”

Drugim z elementów „Nowego ładu dla konsumentów” jest projekt dyrektywy „Omnibus”. Przewiduje on zmiany w 4 dyrektywach: o nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich, cenach produktów, nieuczciwych praktykach handlowych oraz prawach konsumenta. Najważniejsze propozycje to:

  1. Większa przejrzystość zakupów w sieci. Pojawi się obowiązek informowania konsumenta o tym, kto jest sprzedawcą produktów lub usług na rynku internetowym, a także czy sprzedawca jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą, czy też innym konsumentem. Tego wszystkiego konsumenta dowie się na internetowej platformie handlowej, jeszcze przed zawarciem umowy. W tym drugim przypadku nie mają bowiem zastosowania przepisy chroniące prawa konsumentów, o czym portal będzie musiał powiadomić. Musi też informować o kryteriach pozycjonowania ofert, np. o tym, że przedsiębiorca zapłacił za lepsze miejsce w wynikach wyszukiwania.
  2. Ułatwienia w indywidualnym dochodzeniu roszczeń. Jeśli konsument dozna uszczerbku w wyniku nieuczciwych praktyk handlowych, np. agresywnego marketingu, będzie mógł rozwiązać umowę i domagać się odszkodowania. Prawo unijne nie określa obecnie, jakiego rodzaju odszkodowania mogą dochodzić konsumenci, którzy ponieśli szkodę w rezultacie stosowania takich praktyk. Nowy ład ma zagwarantować konsumentom we wszystkich państwach członkowskich UE prawo do korzystania z indywidualnych środków zaradczych, np. odszkodowanie, w przypadku, gdy konsumenci ponieśli szkodę w efekcie stosowania nieuczciwych praktyk handlowych.
  3. Ochrona przy „bezpłatnych” usługach cyfrowych. Na rynku konsumenckim jest wiele usług, z których korzystanie uzależnione jest jedynie od podania swoich danych osobowych. Aby zalogować się do aplikacji, konsument musi np. podać swoje imię i nazwisko, płeć, wiek, miejsce zamieszkania i adres e-mail. Po zmianach konsumenci zyskają takie same prawa, jak w przypadku płatnych umów zawieranych przez Internet. Nowy ład ma zapewnić konsumentowi dostęp do przejrzystych informacji na temat okresu obowiązywania umowy i warunków odstąpienia od niej ciągu 14 dni. Prawa konsumenta będą rozszerzone o przepis do swobodnego usunięcia swojego konta w terminie 14 dni.
  4. Sprzedaż na pokazach i w domach konsumentów. W wielu państwach, także w Polsce, dochodzi przy tej okazji do stosowania agresywnego marketingu i nieuczciwych praktyk handlowych. Nowe unijne przepisy dadzą władzom krajowym możliwość wprowadzenia ograniczeń. W Polsce trwają już prace nad propozycjami UOKiK.
  5. Walka z podwójnymi standardami produktów. Wprowadzenie na rynek towaru jako identycznego z tym, który jest sprzedawany w kilku innych państwach UE, podczas gdy istotnie różni się od niego np. składem, będzie uznawane za wprowadzanie klientów w błąd. Nowy ład ma zwalczać tego typu zjawiska. Komisja Europejska wdroży regulacje w prawie unijnym, na mocy których wprowadzanie do obrotu produktów w takim samym opakowaniu (chipsów, kawy), ale o istotnie różniącym się składzie, bez informowania konsumentów o tych różnicach, będzie stanowiło nieuczciwą praktykę handlową.

Oprac.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!