Nomofobia, czyli uzależnienie od telefonu

• Mikołaj Frączak
• /
• 24 lipca 2019

Czy smartfon uzależnia?

Pierwsze sugestie naukowców dotyczące uzależnienia użytkowników od telefonów komórkowych pojawiły się już… pod koniec lat dziewięćdziesiątych poprzedniego stulecia. Co prawda ówczesne „komórki” miały tyle samo wspólnego z obecnymi smartfonami co dyliżans z Pendolino, jednak już wtedy jedna z ich funkcji działała identycznie – mowa o powiadomieniach o przychodzącej wiadomości tekstowej, czyli SMS. Grupa badanych w Wielkiej Brytanii odnotowała „psychiczny dyskomfort” w sytuacji, kiedy przez cały dzień nie dostali ani jednej wiadomości.

Pomyślmy sobie, o ile silniejszy jest ten bodziec dzisiaj. Dziesiątki aplikacji wysyłają do nas powiadomienia nie tylko o poczcie czy informacji przesłanej przez komunikator, ale także o pogodzie, korkach na drogach, newsach z ulubionego portalu, nowym zdjęciu opublikowanym przez znajomego czy promocji w często odwiedzanym sklepie. Tego typu przykłady można wymieniać w nieskończoność. Wszystkie razem sprawiają, że nasza rzeczywistość „tu i teraz” jest rozszerzona o całą sferę bodźców generowanych w dowolnym miejscu na świecie.

Co to jest nomofobia?

Problemy z połączeniem internetowym – jak zareklamować usługę? Martyna Kowalska

Choć nie istnieje ona jako termin medyczny w oficjalnych zestawieniach zaburzeń psychicznych, to  niewykluczone, że wkrótce się w nim znajdzie – uważają naukowcy. Nomofobia – od angielskiego no-mobile-phobia – czyli fobia związana z brakiem dostępu do telefonu komórkowego oraz usług mobilnych, w tym połączenia z internetem jest coraz częściej uznawana za syndrom problematycznego dla ludzkiej psychiki korzystania z mediów cyfrowych. Pierwsze obszerne publikacje na ten temat powstały w 2008 roku. W 2013 roku doszły do tego alarmujące opracowania dotyczące mediów społecznościowych. Zaczęto wskazywać wówczas, że korzystanie z Twittera czy Facebooka może być bardziej (i szybciej) uzależniające niż nikotyna czy alkohol.

Dlaczego smartfony uzależniają?

Jedną z definicji uzależnienia psychicznego jest sina potrzeba wykonania określonej czynności. Jeżeli np. przeglądanie mediów społecznościowych, newsów, filmów czy nawet memów wywoła u nas — przynajmniej raz – poprawę samopoczucia, nasz mózg będzie domagał się kolejnego sięgnięcia po te same treści. Wejście w powtarzalny cykl korzystania z mediów cyfrowych może spowodować, że w sytuacji ich odstawienia pojawi się swoisty „głód” charakteryzujący się obniżonym samopoczuciem, przygnębieniem czy nawet rozdrażnieniem – a to już są pierwsze objawy uzależnienia się od telefonu komórkowego.

Skradziono mi telefon. Co robić? Iga Gradzka

Co najbardziej uzależnia w telefonie?

Mocnym wzmocnieniem uzależnienia, o którym wspominaliśmy wcześniej są powiadomienia. Połączone z określonym sygnałem dźwiękowym czy alarmem wibracyjnym powodują wrażenie bycia w kontakcie z całym interesującym nas światem. Odruch przeczytania każdego powiadomienia, niezależnie od okoliczności w jakich się znajdujemy, wzmacnia tylko uzależnienie. Spróbujmy w wolnym czasie wyciszyć dźwięk i schować telefon do szuflady. Jeżeli jesteśmy uzależnieni – po kilku godzinach mimowolnie zaczniemy szukać telefonu. Towarzyszyć nam będzie poczucie, że właśnie omija nas coś ważnego.

Czy dzieci uzależniają się od telefonów komórkowych?

Niestety najmłodsi użytkownicy telefonów czy tabletów są w sposób szczególny narażeni na uzależnienie od treści mobilnych. Jeśli dodatkowo rodzice mają z tym problem i bez przerwy spoglądają w telefon, umysł dziecka zaczyna traktować takie urządzenia jak nierozerwalną i ważną część życia. Zdaniem psychologów warto wprowadzić w domu strefy wolne od komórki lub ograniczyć jej używanie podczas wspólnie spędzanego czasu – na spacerze lub posiłków. 

Dobrym sposobem jest wprowadzenie w domu stałego zwyczaju rywalizacji w gry planszowe czy szachy na godzinę lub dwie przed pójściem spać. Korzystne jest także zainteresowanie dzieci określoną tematyką (poza siecią), czytanie książek lub działania artystyczne, jak rysowanie czy uczenie się na pamięć wierszy.  Jeżeli wspomniane alternatywy dla telefonu będą coraz częściej i cyklicznie stosowane, istnieje duża szansa na wyrwanie dziecka z cyfrowego świata lub przynajmniej nauczenia go, że wiele frajdy mogą dać mu zajęcia także w realnym świecie

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.