Uwaga frankowicze! UOKiK stawia zarzuty dwóm bankom

• Michał Górecki
• /
• 7 listopada 2019

Niedozwolona zmiana istotnych warunków umów o kredyt hipoteczny

Podstawą do działań Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów były skargi, jakie wpływały do regulatora ze strony klientów Getin Noble Bank oraz Raiffeisen Bank International. Obie instytucje miały informować kredytobiorców o jednostronnych zmianach postanowień regulaminów, które stanowiły załącznik do umów kredytowych (kredyt hipoteczny) indeksowanych i denominowanych głównie we franku szwajcarskim (CHF).

Zgodnie z komunikatem UOKiK, w 2016 roku kredytobiorcy mieli otrzymać listy z informacjami na temat nowych warunków. Jak informuje regulator, oba banki w ten sposób zamierzały wprowadzić nowe sposoby wyliczeń kursów zarówno kupna, jak i sprzedaży obcych walut. Instytucje odsyłały swoich klientów do serwisu Reuters i dodawały określony spread (GNB) oraz Indeks Marżowy Banku oznaczany skrótem RBI.

Co jest istotnym elementem umowy kredytowej?

Jak tłumaczy cytowany w komunikacie prezes UOKiK Marek Niechciał, w tym wypadku istotnym elementem umowy jest m.in. sposób wyliczania kursów kupna oraz sprzedaży obcych walut, a także inne zabezpieczenia spłaty długu. Tego typu parametrów  w umowach na czas oznaczony, nie można zmieniać w sposób jednostronny, wyjaśnia prezes UOKiK Marek Niechciał.

W opinii szefa UOKiK, „klienci zostali postawieni pod ścianą” mając do wyboru albo akceptację zmian albo wypowiedzenie umowy kredytowej. Druga opcja oznaczałaby konieczność natychmiastowej spłaty zadłużenia, co dla wielu osób było niemożliwe do wykonania. W tym wypadku silniejszą stroną były banki, które dyktowały nowe zasady.

CZYTAJ TEŻ Problem frankowy. Oni już go rozwiązali. Polska pójdzie tym śladem?

Zmiana postanowień tylko przy obopólnej zgodzie

W ocenie UOKiK istotne warunki w umowie zawartej na czas określony, przy których istnieje możliwość zadłużenia się konsumentów, mogą ulec zmianie, ale tylko i wyłącznie w rezultacie dobrowolnego porozumienia stron, czyli w tym wypadku banku i jego klienta. Brak zgody konsumenta oznacza, że żadne elementy umowy nie powinny być zmienione.

Niedozwolone postanowienia w umowach kredytowych

Zmiany, które zostały przeanalizowane przez UOKiK, mogły mieć wpływ na postrzeganie postanowień, które dotyczyły zasad spłaty rat kredytów indeksowanych czy denominowanych np. do franka szwajcarskiego czy innej waluty obcej. Zgodnie z funkcjonującymi regulaminami, jeśli raty kredytu były w złotych polskich, to wówczas banki dokonywały przeliczenia ich na odpowiednią obcą walutę opierając się na kursie wg swojej tabeli kursowej. - Tego rodzaju postanowienia są powszechnie uważane przez polskie sądy za niedozwolone, bo m.in. nie wskazują zasad ustalania tych kursów przez banki. Urząd prezentował takie stanowisko m.in. w istotnym poglądzie dotyczącym klauzul waloryzacyjnych. Przedsiębiorcy nie mogą jednak arbitralnie uszczegóławiać ani zmieniać – w trakcie wykonywania umowy – postanowień, które mają charakter abuzywny — napisano w komunikacie UOKIK.

Urząd przypomina instytucjom finansowym, że w każdym przypadku nowe rozwiązanie musi być wynikiem uzgodnień o charakterze obustronnym.

CZYTAJ TEŻ Spirala zadłużenia. Jak z niej wyjść?

CZYTAJ TEŻ Wakacyjne kredyty: częściej na remonty niż na wczasy

Urząd kwestionuje zasady egzekucji zadłużenia

Z komunikatu UOKiK wynika, że Getin Noble Bank poinformował o tym, że zastępuje postanowienia dotyczące bankowego tytułu egzekucyjnego, obowiązkiem poddania się egzekucji zgodnie z trybem przewidzianym w artykule 777 kodeksu postępowania cywilnego, a to mogłoby się wiązać z obowiązkiem zawarcia aktu notarialnego. UOKiK ma zastrzeżenia do tego typu działania.

UOKiK ma zastrzeżenia również do informacji przesyłanych przez ten bank na temat planowanego dodania do umów o kredyt hipoteczny tzw. klauzuli modyfikacyjnej. W ocenie urzędu nie było ku temu umownej podstawy prawnej.

Postępowania UOKiK względem banków

Jak informuje Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta, instytucja prowadzi postępowania o uznanie za niedozwolone niejasnych zasad, według których ustalano kursy kupna i sprzedaży walut. Dotyczą one łącznie ośmiu instytucji finansowych.

Sprawa może zakończyć się karą finansową sięgającą 10 procent obrotu banku.

CZYTAJ TEŻ Ochrona konsumencka dla firm jednoosobowych w zakresie klauzul abuzywnych w umowach już w 2020 roku

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.