Graficy mają problem z flagą i herbem Polski

W Polsce wciąż brakuje ustawy, która sprecyzowałaby barwy polskiej flagi oraz wizerunek Orła Białego. Graficy nie ukrywają, że mają problem m.in. z dopasowaniem odpowiednich kolorów – a wszystko przez brak jasnych, ustawowych wytycznych.

Graficy mają problem z flagą i herbem Polski
  • Mikołaj Frączak
  • /
  • 14 lipca 2019

W Polsce wciąż brakuje ustawy, która sprecyzowałaby barwy polskiej flagi oraz wizerunek Orła Białego. Graficy nie ukrywają, że mają problem m.in. z dopasowaniem odpowiednich kolorów – a wszystko przez brak jasnych, ustawowych wytycznych. Nie ma także jednej obowiązującej wersji godła w pliku wektorowym. W wielu krajach wprowadzono stosowne załączniki do aktów prawnych z uwzględnieniem standardów CMYK, RGB czy RAL. Niestety nasz orzeł pozostaje „analogowy”, a flagi polskie produkowane przez dwóch różnych producentów często różnią się np. w odcieniu czerwieni.

Będzie nowe oznakowanie żywności. Musisz to wiedziećBędzie nowe oznakowanie żywności. Musisz to wiedzieć Martyna Kowalska

Będzie nowa ustawa o symbolach narodowych?

Jeszcze niedawno wydawało się, że problemy z implementacją polskich symboli narodowych do wymagającego, cyfrowego świata wkrótce staną się przeszłością. W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów wciąż figuruje projekt ustawy o symbolach państwowych Rzeczypospolitej Polskiej, która miała zawierać stosowne załączniki ułatwiające „cyfryzację” barw narodowych i herbu. Niepokój budzi jednak planowany termin przyjęcia projektu przez Rząd określony na drugi kwartał 2019 roku. Wystarczy spojrzeć w kalendarz, by zorientować się, że ten termin już upłynął.

Tymczasem Rzeczpospolita, która od dłuższego czasu wnikliwie monitoruje tę sprawę, donosi, że „Ministerstwo Kultury wstrzymuje prace nad korektą wyglądu herbu i flagi”, a do tematu może wrócić dopiero po wyborach. Jak nieoficjalnie ustaliła Rzeczpospolita, resort miał wysłać niedawno maila do kilku instytucji, z którego wynika, że projekt nie będzie procedowany w tej kadencji.

Cyfrowa wersja symboli państwowych

W tysiącletniej historii symbole państwowe Polski ulegały wielu przeobrażeniom. Sporo czasu zajmie prześledzenie całej ewolucji wizerunku Orła Białego. Do zmian dochodziło z wielu powodów. Właściwie każdy władca coś zmieniał bądź dodawał od siebie. Z drugiej strony mamy do czynienia z tradycją wzmocnioną oczywistym szacunkiem do wspomnianej symboliki. Niemniej w dobie cyfrowej rewolucji, która dotyka wielu aspektów życia, ważne jest uporządkowanie także tej kwestii. Choćby po to, by nie dochodziło do niepotrzebnych nieporozumień, błędów czy szkodliwych estetycznych uproszczeń.

Zasady wywieszania flagi państwowej. Czy mogę zawsze wywiesić flagę państwową?Zasady wywieszania flagi państwowej. Czy mogę zawsze wywiesić flagę państwową? Martyna Kowalska

Księga znaków polskiego godła i flagi?

Współczesne organizacje oraz przedsiębiorstwa dysponują bardzo rozbudowanymi księgami znaków, w których znajdziemy nie tylko wytyczne dotyczące logotypu, ale także oficjalnych barw czy kroju czcionek stosowanych w różnego rodzaju materiałach lub reklamach. Skoro na taką staranność stać wiele firm – nawet małych i średnich, dlaczego nie można rozwiązać w ten sam sposób zagadnień związanych z flagą czy godłem? Okazuje się, że nie jest to rzadka praktyka. W identyczny sposób do swoich symboli podeszło wiele państw np. Niemcy, które już w 1999 roku opracowały swoistą księgę znaków m.in. dla flagi, herbu i urzędowych oznaczeń. Tymczasem w Polsce dyskusyjne pozostaje nawet określenie kolorów flagi. We współczesnym świecie zaawansowanej grafiki komputerowej, powiedzieć, że nasze barwy to biały i czerwony to tyle, co nie powiedzieć absolutnie nic.

Symbole narodowe RP określa ustawa z… 1980 roku

Tymczasem kwestie symboli państwowych Polski określa ustawa (nowelizowana z oczywistych względów – np. dodanie korony w godle), która powstała w 1980 roku – czyli w czasach, w których tak jak nie było nadziei na upadek „żelaznej kurtyny”, tak samo nikt nie spodziewał się cyfrowej rewolucji, która obejmie wiele dziedzin życia, w tym grafikę i poligrafię.

W ten sposób w obowiązującej ustawie regulującej symbole Państwa Polskiego, a dokładnie w załączniku do niej, barwy flagi zostały określone w mocno archaicznym i rzadko stosowanym standardzie CIELUV, którego model opracowano w 1960 roku i zmodyfikowano 1976. Nie trzeba być znawcą, by zauważyć, że dla grafiki komputerowej to „prehistoria”.

Oczywiście są sposoby, by „przeliczyć” dane zapisane w modelu CIELUV na standard RGB / sRGB, ale jak pokazuje praktyka, zdarzają się błędy i widoczne gołym okiem rozbieżności.

Herb Polski w pliku wektorowym

Współczesnym grafikom brakuje także oficjalnej wersji godła (wizerunku orła) czy herbu (orzeł + tarcza herbowa) w pliku wektorowym. Dostępne w internecie i stosowane przy różnych okazjach wersje różnią się od siebie. Oficjalny załącznik do ustawy zawiera wersję rysunkową z cieniowaniem, co oznacza, że grafik komputerowy może (lub bardziej musi) ją co najwyżej zeskanować lub… narysować od podstaw w oparciu o oficjalny wzorzec. To generuje kolejne problemy i pole do szkodliwej interpretacji.

Co ciekawe w toku prac nad nową ustawą ministerstwo kultury wybrało nawet artystę — grafika, u którego zamówiono wektorową wersję herbu w kilku odsłonach – m.in. przestrzennej i obrysowej.

Przez media przetoczyły się informacje o tym, że Orzeł Biały choć będzie bazował na cały czas obowiązującym wzorze Zygmunta Kamińskiego z 1927 roku, miał przejść drobny lifting m.in. dotyczący wglądu korony oraz złotych nóg do linii piór (obecnie złote są tylko szpony, co jest wg heraldyków niewłaściwe). Na ten temat, w październiku 2018 roku pisała m.in. Rzeczpospolita. W obliczu ostatnich doniesień również i na te zmiany poczekamy.

Jak grać hymn państwowy?

W opinii ekspertów, doprecyzowania wymagają także zapisy dotyczące hymnu państwowego, który reguluje ta sama ustawa. W załączniku bowiem brakuje partytur na orkiestrę. To kolejny dowód na to, że ustawa z 1980 roku nie spełnia swojej roli i powinna być zmieniona.

Ubezpieczyciele płacą 1312 złotych na sekundę. Czy to dużo?Ubezpieczyciele płacą 1312 złotych na sekundę. Czy to dużo? Martyna Kowalska

Biorąc pod uwagę ogromne przywiązanie Polaków do symboliki, niewykluczona jest trudna dyskusja wszędzie tam, gdzie pojawią się zmiany. Warto jednak pamiętać, że uporządkowanie tej kwestii wykluczy wystąpienie wielu nieporozumień i niedomówień.

Jak rozwiązują to inne kraje?

W przypadku „młodych” flag szczegółowe rozpisanie odcieni barw odbyło się już na etapie ich projektowania. Przyjęta w 2008 roku flaga Kosowa składająca się z elementów w kolorze niebieskim, złotym i białym posiada szczegółowe wytyczne w wariancie CMYK i RGB (FLAGA KOSOWA dla grafików)

Uchodząca za najbiedniejszy kraj Europy Mołdawia również posiada szczegółowo rozpisane kolory swojej flagi w standardach: Pantone, CMYK, RGB i HTML w załączniku nr 2 do ustawy o fladze państwowej z dnia 17 września 2010 roku

Doskonałym przykładem szczególnego podejścia do przedstawienia flagi są Stany Zjednoczone. Godnym uwagi jest 17-stronnicowy dokument Departamentu Stanu, który rozwiewa wszelkie wątpliwości nie tylko co do wyglądu flagi, ale również jej prawidłowego eksponowania i wykorzystywania w różnych wariantach graficznych np. na plakatach.

Uporządkowanie kwestii symboli narodowych

Jak czytamy we wspomnianym wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, projekt ustawy, nad którym pochylił się resort kultury, przewiduje uporządkowanie wszystkich niedociągnięć związanych z symbolami państwowymi.

„Proponowana ustawa wprowadza cyfrowe załączniki graficzne (wzorzec barw w obowiązujących standardach graficznych; wersje achromatyczna, monochromatyczna oraz uproszczona, wektorowa godła/herbu Rzeczypospolitej Polskiej) i muzyczne do projektu (partytury i fonogramy), zwiększa ochronę symboli państwowych, jednocześnie wprowadzając możliwość ich szerszego wykorzystania; porządkuje nazewnictwo (poprzez m.in. wprowadzenie pojęcia herbu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej) i hierarchię symboli – również pod kątem poprawności heraldycznej, a także przywraca Chorągiew Rzeczypospolitej.Rezultatem będzie ujednolicenie w perspektywie najbliższych lat, stosowanego przez Państwo — administrację publiczną — w swojej identyfikacji wizualnej wizerunku polskich symboli państwowych”

Czytając powyższą istotę zmian zawartych w projekcie ustawy, możemy przypuszczać, że jesteśmy blisko rozwiązania problemów z symbolami narodowymi. Szkoda jedynie, że nie udało się tych kwestii uporządkować z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości. W tej materii wyprzedziło nas dotąd wiele krajów, dostosowując swoje symbole do wyzwań i możliwości współczesnych czasów.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!