Głosowanie elektroniczne. Czy Polska jest gotowa na tę zmianę?

Czy Polacy chcą e-głosowania?

Sondaż CBOS z 2019 r. (niestety, trudno o nowsze dane) przeprowadzony dla Rzecznika Praw Obywatelskich, a dotyczący głosowania przez internet, pokazał, że 78% respondentów uważa, że byłoby to dobre rozwiązanie. Z czego 43% twierdzi, że powinno być ono dostępne dla wszystkich. 

Czy mogę głosować korespondencyjnie? Damian Jemioło

Z kolei 35%, że jedynie dla osób, które mają trudności z dotarciem do lokali wyborczych. Mowa tutaj np. o osobach z niepełnosprawnościami, które już od 2018 r. mogą głosować korespondencyjnie. 

Oczywiście – największymi zwolennikami oddawania głosu przez internet była grupa osób w przedziale wiekowym 18–24 lata. Tam aż 86% opowiedziało się za udostępnieniem możliwości e-głosowania. 

Czy Polska jest gotowa na głosowanie elektroniczne?

Niestety – w kontekście e-głosowania są pewne problemy. Polskie prawo na razie w żaden sposób nie adresuje tej kwestii. Co więcej – konstytucja zapewnia tajność głosowania, co kłóciłoby się z weryfikacją tożsamości i przypisania oddanego głosu do konkretnej osoby. 

Wymagałoby to albo zmiany prawnej, albo systemu komputerowego, który w jakiś sposób szyfrował i anonimizowałby dane wyborców tak, by nawet organy czy instytucje państwowe nie mogły sprawdzić kto dokładnie oddał głos. A jednocześnie przecież należałoby potwierdzić, że ta konkretna osoba ma czynne prawo wyborcze.

Wszystko to wiązałoby się ze stworzeniem dość skomplikowanego systemu do głosowania elektronicznego. Dodatkowo takiego, który jest odporny na cyberzagrożenia. Nietrudno wyobrazić sobie, że jakaś partia lub służby innych państw mogłyby zaburzyć przebieg głosowania internetowego, faworyzując konkretną organizację. 

Jakie są zalety e-głosowania?

Głosowanie przez internet umożliwia oddanie głosu każdemu, niezależnie od lokalizacji. To szczególnie ważne w kontekście osób starszych lub z niepełnosprawnościami, które mogłyby mieć trudności z udaniem się do tradycyjnego lokalu wyborczego. Z drugiej strony kwestię tę adresuje już głosowanie korespondencyjne.

Psychologia wyborcy. Co kieruje naszym wyborem podczas głosowania? Jakub Stasak

Jednak systemy e-głosowania pozwalają na niemal natychmiastowe zliczanie głosów, co może przyspieszyć ogólny proces wyborczy i obniżyć jego koszty. Głosowanie online może też zmniejszyć ryzyko błędów związanych z odczytywaniem i przeliczaniem głosów ręcznie.

Ponadto w wielu krajach obserwuje się spadającą frekwencję wyborczą. E-głosowanie może też zachęcić młodszych wyborców do aktywnego uczestnictwa w procesie wyborczym.

Jakie są wady głosowania elektronicznego?

Nie ma co ukrywać – ataki hakerskie to realne zagrożenie dla systemów e-głosowania. Konieczne jest zapewnienie skutecznych środków zabezpieczających przed nieautoryzowanym dostępem i manipulacją wynikami.

Ponadto konieczność potwierdzenia tożsamości wyborców może ograniczyć dostępność procedury e-głosowania, szczególnie ze względu na koszty operacyjne związane z takim uwierzytelnieniem.

E-głosowanie może również ograniczyć sposobność bezpośredniego nadzoru nad procesem wyborczym, co jest ważne dla zachowania uczciwości i zaufania wyborcom.

E-głosowanie? W Estonii działa!

Estonia – kraj bliski nam kulturowo i geograficznie – już w 2007 r. wprowadził możliwość głosowania elektronicznego. Wówczas w wyborach 5,5% uprawnionych obywateli skorzystało z tej formy głosowania. 

Kluczowym elementem systemu jest elektroniczny dowód osobisty, którym uwierzytelniają się wyborcy. Jednakże, obserwatorzy OBWE zwrócili uwagę na to, że bezpieczeństwo systemu opiera się na zaufaniu do pracowników komisji wyborczych i niezależnego audytora.

Analiza sondaży przedwyborczych. Czy mają wpływ na wyniki wyborów?Damian Jemioło

W kolejnych latach udział e-głosów w wyborach w Estonii wzrósł, dochodząc w 2019 r. do blisko 44% oddanych głosów. System estoński wykorzystuje w tym celu technologię blockchain, która dzięki swojej niezmienności, co minimalizuje ryzyko manipulacji wynikami.

Czy Polska pójdzie drogą Estonii? Przynajmniej na razie – nie zanosi się na to.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.